Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Türkiye Ofisi tarafından 15 Eylül 2022 tarihinde Ankara’da gerçekleştirilen etkinlikte “Türkiye’de Kadınların Kooperatifler Yoluyla Güçlenmesi: Yasal ve Yapısal Stratejiler” başlıklı ILO Türkiye Ofisi’nin hazırladığı raporun lansmanı yapılarak rapor bulguları kamuoyuyla paylaşıldı.

ILO’nun kooperatifler yoluyla kadınların güçlenmesi, istihdama daha fazla katılmaları, kooperatif yönetimlerinde daha fazla yer almaları amacıyla yürüttüğü çalışmaların devamı ve yansıması niteliğinde olan Rapor kadınların kooperatiflere aktif katılımlarının desteklenmesi amacıyla sorun analizi ve uluslararası iyi örnekler çerçevesinde geliştirilen, birbirini tamamlayan dört farklı strateji sunuyor.

“Kooperatifler Kadınların İnsana Yakışır İşlere Erişiminde Önemli”

Etkinliğin açılış konuşmasını yapan ILO Türkiye Ofisi Direktörü Numan Özcan, ILO’nun Birleşmiş Milletler kuruluşları içinde kooperatifçilik konusunda tek uzman kuruluşu olma özelliği taşıdığını söyleyerek “Herkesin insana yakışır işlere erişimi için kooperatifler olmazsa olmaz yapılardır. Özellikle kadınların daha güvenli ve güvenceli koşullarda çalışabilmeleri için kooperatifçilik hareketinin daha fazla teşvik edilmesi gerekiyor,” dedi.

“Kooperatifler hem kadınların iyi koşullarda çalışabilecekleri örgütlerdir hem de başta erişilebilir bakım hizmetleri olmak üzere kadınların kooperatiflerce sunulan hizmetlerden faydalanabilmesi kadınların farklı sektörlerde istihdama katılımlarına da katkı sunacak..”

Özcan, yerel örgütlenme biçimleri olarak kooperatiflerin kadınların istihdama ve kamusal yaşama katılımını, sosyo-ekonomik güçlenmesini, kolektif çözümler üretmelerini ve böylece kadınların temel gelire ve örgütlenme imkanlarına erişimini sağladığı ifade etti.

“Kooperatiflerin Güçlenmesi İçin ILO Tavsiye Kararı Yol Gösterici”

“Ancak, son yıllarda artışlar olsa da, kadınların kooperatiflerde temsilleri sınırlı düzeyde kalmaktadır. Bu nedenle kadınların kooperatifler içinde de daha eşitlikçi ve demokratik katılım sağlayabileceği örgüt ve işletme modellerinin geliştirilmesine ihtiyaç var.”

“Kadınların kooperatifler aracılığıyla güçlenmesinin sağlamlaşabilmesi için yasal, sosyal, ekonomik dönüşümlere ihtiyaç vardır. Bunun için ILO’nun 193 sayılı Kooperatiflerin Teşvikine ilişkin Tavsiye Kararı’nda da belirtidiği gibi çok taraflı iş birlikleri çok önemli.”

“Rapor Kadınların Güçlenmesi İçin Strateji ve Araç Önerileri Sunuyor”

Rapor, kadınların hem faydalanıcıları, hem ortakları hem de çalışanları oldukları kooperatiflerin kadınların ihtiyaçlarını ne şekilde daha iyi karşılayabileceğine dair çözüm yolları aramaya odaklanıyor ve kadınların sosyo- ekonomik anlamda güçlenmesini amaçlayan bir dizi detaylı mevzuat, strateji ve araç önerileri içeriyor.

ILO, kooperatifler yoluyla kadınların güçlenmesi; kooperatifler aracılığıyla istihdama daha fazla katılmaları; kooperatif yönetimlerine katılımlarının sağlanması; eğitim, finansal hizmetler ve çocuk bakımı gibi kooperatif kaynak ve hizmetlerine daha fazla erişebilmeleri bağlamında kooperatiflerin tüm çalışanların insana yakışır işlere erişimlerinde ne şekilde daha aktif rol oynayabileceğine ilişkin uzun süredir çalışmalar yürütüyor.

Bu çalışmaların teorik bir çıktısı olan Rapor ilgili dokümanların incelendiği bir masa başı çalışması ve kooperatifçilik hareketi ile ilişkili uzmanlar ve kooperatiflerin kadın temsilcileri ile gerçekleştirilen görüşmeler sonucunda hazırlandı. Rapor hem kadınların karma kooperatiflere aktif katılımlarının artması hem de kadın kooperatiflerinin desteklenmesi için sorun analizi ve uluslararası iyi örnekler çerçevesinde geliştirilen, birbirini tamamlayan dört farklı strateji sunuyor.

Rapor, ILO Türkiye Ofisi tarafından İsveç finansal desteğiyle yürütülen “Kadınlar için Daha Çok ve Daha İyi İşler Faz II” programı kapsamında Dr. Ayşe Gönüllü Atakan ve Dr. Aslı Çoban tarafından hazırlandı.

ILO Tarafından Desteklenen Kadın Kooperatifçiler Deneyimlerini Aktardı

“Kooperatifler Aracılığıyla Kadınlar İçin İnsana Yakışır İşler: Stratejiler ve Somut Uygulamalar” başlıklı etkinlikte ILO Türkiye Ofisi Toplumsal Cinsiyet ve Sosyal Diyalog Yöneticisi Ayşe Emel Akalın’ın moderatörlüğünde kooperatifçilik raporunu kaleme alan Dr. Ayşe Gönüllü Atakan, raporun hazırlanma süreci ve raporda sunulan 4 temel strateji ile önerilere ilişkin bilgi paylaştı.

Dr. Ayşe Gönüllü Atakan: “Kooperatifler kadınların insana yakışır işlere erişerek güçlenmelerinde önemli araçlar. Ama hem kadın kooperatiflerinin sürdürülebilir biçimde ekonomik sisteme dahil olabilmeleri hem de toplumsal cinsiyet eşitliği için kadınların karma kooperatiflere katılabilmeleri için yasal ve yapısal dönüşümlere ihtiyaç var,” dedi.

Etkinlikte ayrıca, ILO Türkiye Mülteciler ve Ev Sahibi Topluluklara Destek Programı kapsamında, İnsana Yakışır Geçim Fırsatlarıyla Dayanıklılığı ve Sosyal Uyumu Destekleme Projesi’nde görevli ILO Türkiye Ofisi Geçim Kaynakları Uzmanı Ayşe Turunç Kankal moderatörlüğünde, ILO projeleri kapsamında kadın kooperatiflerine verilen desteklerden faydalanarak işgücüne katılan Kınalı Eller, Cemre ve Meryem Kadın Kooperatiflerinin temsilcileri, kooperatifçilik sürecindeki deneyimlerini anlattı.

Kooperatifler yoluyla iş hayatına katılan göçmen kadınlar, sosyo ekonomik açıdan özgürleşmenin yanı sıra üretim sürecine katılmalarının ve aralarındaki işbirliğinin kendilerini daha güçlü hissettirdiklerini ifade ettiler.