Belediyeler tarafından sunulan erken çocukluk bakım ve eğitim hizmetlerinin kapsamının genişletilerek kadınların üzerindeki erken çocukluk bakım yükünün azaltılması ve kadın istihdamının artırılması amacıyla ILO Tükiye Ofisi, EBRD ve TBB arasında 24 Haziran 2021 tarihinde bir protokol imzalandı.

Erken çocukluk bakım hizmetlerinin yaygınlaştırılması konusunda ILO Türkiye Ofisi ve EBRD’nin 2019 yılından beri gerçekleştirdiği ortak çalışmaları bir adım daha ileriye götürme amacı taşıyan protokol kapsamında TBB’nin katkısı ile yerel yönetimlerin konuya ilişkin kapasitelerinin güçlendirilmesi ve belediyelerce sunulan erken çocukluk bakım hizmetlerinin toplumun daha geniş kesimlerine ulaştırılması hedefleniyor.

“Erişilebilir ve yaygın erken çocukluk bakım hizmeti kadın istihdamı için elzem”

Protokol imza töreninde konuşan ILO Türkiye Direktörü Numan Özcan Dünya’da kadınların ve erkeklerin iş gücüne katılımlarının hem sayısal anlamda hem de çalışma koşulları anlamında eşit olmadığını ifade ederek salgının kadınlar ve erkekler arasındaki eşitsizlikleri daha da derinleştirdiğini ve pek çok kadının iş gücünden çıkmak zorunda kaldığını belirtti.

“Bu durumun ve kadınların iş gücüne düşük katılımının temel nedenlerinden birisi kadınların omuzundaki ücretsiz bakım sorumlulukları, özellikle de çocuk bakımına ilişkin rol ve sorumluluklardır. Bu nedenle erişilebilir erken çocukluk bakım ve eğitim hizmetlerinin sağlanması kadın istihdamının artırılması için çok önemli.”

“Bu protokol, TBB’nin katkısıyla ILO Türkiye Ofisi ve EBRD tarafından gerçekleştirilen ortak çalışmanın bir sonucudur. Protokol, Türkiye’de erişilebilir ve kaliteli erken çocukluk eğitim ve bakım hizmetlerinin verilmesinde belediyelerin kapasitelerinin güçlendirilmesini ve belediyeler aracılığıyla sağlanacak bu hizmetlerin yaygınlaştırılmasını amaçlıyor.”

“Bu şekilde kadınların iş gücüne dönmesine ve kadın istihdamının artmasına katkıda bulunmayı istiyoruz.”

“Protokol, Kadınların İş-Yaşam Dengesi Kurmasına da Katkıda Bulunacak”

EBRD Türkiye Direktörü Arvid Tuerkner ise küresel salgının yanı sıra çocuk bakımı gibi ücretsiz bakım sorumluluklarının kadınların ekonomiye katılımını sınırladığını ve iş-yaşam dengesini sağlamada zorluklar yaşamasına neden olduğunu ifade etti.

”Kadınlar iş gücüne girmede ve iş gücünde kalmada ciddi sıkıntılar yaşıyor ve maalesef küresel salgın bu durumu daha da olumsuz etkiledi. Dolayısıyla bugün kadınların iş bulabilmesi, işte kalması ve kariyer yapmasına olanak veren bir ortamın yaratılması ve bu anlamda da çocuk bakımı hizmeti sağlamaya yönelik çözümler çok önemli,”

“Bu noktada protokol kapsamında, EBRD olarak, daha yaygın erken çocukluk bakım ve eğitim hizmeti sağlama konusunda belediyeleri destekleyerek kadınların ekonomiye katılmalarına, iş yaşam dengesi kurmalarına ve kadınların insana yakışır işlerde çalışmalarına destek vermek istiyoruz.”

“Çocuk Bakımı Maliyetli, Mahalle Kreşleri Gibi Modeller Önemli”

İmza töreninde konuşan TBB Başkanı Fatma Şahin ise protokolün özellikle kadınlar ve çocuklar için çok önemli olduğunu çünkü kadınlar, çocuklar ve dezavantajlı gruplar gibi salgından en çok etkilenen grupları destekleyici nitelikte olduğunu belirtti.

“Şu anda küresel bir salgınla karşı karşıyayız. Pandemi sonrasına hazırlıklı olmalıyız ve bu anlamda kapsayıcılık çok önemli. Bu nedenle koruyucu ve önleyici tedbirlerle kadınlar ve çocuklar gibi dezavantajlı grupları güçlendirmemiz ve desteklememiz gerekiyor.”

“Anneler çalışsın istiyoruz ama şehirlerde bu çok zor. Şehirlerde kreş ve çocuk bakımı çok maliyetli bir iş. Bunun çözümü çocuk bakımı hizmeti sağlamak. Biz mahalle kreşleri açarak çalışan annelerin çocuklarını bırakacağı güvenli yerlerin ve mekanizmaların çoğalmasını istiyoruz. Bu modeli de bir Türkiye modeli yapmak istiyoruz ve bu anlamda bu protokol çok anlamlı ve önemli”

Protokol ILO Türkiye Ofisi ve EBRD’nin Çalışmalarının Devamı Niteliğinde

ILO Tükiye Ofisi ve EBRD, erken çocukluk bakım hizmetleri alanında Türkiye’de farklı kurumların işbirliği ile yürütülebilecek erken çocuklık bakım hizmeti uygulamalarına ilişkin öneriler geliştirmek amacıyla 2019 yılında bir çalışma başlatmış ve bu çalışma kapsamında hazırlanan Kurumlar arası i̇ş Birlikleri ile Kadın i̇stihdamını Desteklemek: Erken Çocukluk Bakımı ve Eğitimi Uygulamaları (EÇBE) Raporu 2021 Haziran ayı başında kamuoyuyla paylaşılmıştı.

Kamu kurumlarının, işçi ve işveren örgütlerinin ve yerel yönetimlerin, özel sektörün, sivil toplum örgütlerinin katkı ve görüşleri alınarak, Türkiye ve dünyadan iyi örneklerin incelenmesi neticesinde ve mevcut yasal çerçeve ışığında hazırlanan rapor erişilebilir, kaliteli ve uygun maliyetli erken çocukluk bakım hizmetlerinin yaygınlaştırılması için bu konuda yapılacak kurumlararası iş birliklerinin önemine dikkat çekmişti.

ILO – EBRD Raporu Üç Uygulama Öneriyor

ILO Türkiye Ofisi tarafından İsveç mali katkısı ile yürütülmekte olan “Kadınlar için Daha Çok ve Daha İyi İşler” Programı kapsamında hazırlanan raporda işverenlerin iş birliği ile kurulan Organize Sanayi Bölgesi (OSB) Uygulaması, belediyeler öncülüğünde gerçekleşen Belediye Uygulaması ve iş yerlerinde örgütlü Sendika Uygulaması olmak üzere üç farklı erken çocukluk bakım ve eğitim uygulaması önerisi yer alıyor.

TBB Katkı Verdiği Rapordaki Önerilerin Uygulanmasına da Destek Olacak

Raporda yer alan ve yaygınlaştırılması tavsiye edilen erken çocukluk bakım ve eğitim hizmet uygulamalarından birisi olan Belediye Uygulaması önerisinin geliştirilmesine katkı veren TBB protokol kapsamında sürece daha aktif olarak dahil olarak aynı zamanda bu önerinin yerel düzeyde hayata geçmesine de katkıda bulunacak.

Protokol kapsamında çalışma grupları oluşturularak raporda önerilen Belediye Uygulamasının pilot uygulanmasına yönelik adımlar da atılacak.

ILO Tükiye Ofisi, EBRD ve TBB arasında yapılacak bu işbirliği erken çocukluk bakım hizmetlerinin sağlanmasında raporun önemine dikkat çektiği kurumlar arası işbirliğine de örnek teşkil edecek.