ILO Türkiye Ofisi ve TÜİK Ortak Araştırmasına Göre Türkiye’de Cinsiyete Dayalı Ücret Farkı % 15.6
ILO Türkiye Ofisi ve TUİK tarafından 30 Eylül 2020 tarihinde yapılan webinarda açıklanan verilere göre cinsiyete dayalı ücret farkı yaş ilerledikçe ve eğitim seviyesi düştükçe daha fazla artıyor.

Toplantıda konuşan ILO Türkiye Ofisi Direktörü Numan Özcan “Cinsiyete dayalı ücret açığının hesaplanması, çalışma yaşamındaki eşitsizliklere ilişkin mevcut durumun tespit edilmesi, konuya ilişkin politikaların belirlenmesi ve uygulanması ile uygulama sonrası sektör, meslek grubu, eğitim düzeyi ve benzeri farklılıklara göre izlenmesi açısından çok önemli” dedi.

Türkiye’de daha önce cinsiyete dayalı ücret açığına dair hesaplamalarda TUİK tarafından Kazanç Yapısı Araştırması kullanılıyordu.
“COVID-19 Salgını Ücret Açığını Derinleştiriyor”
Covid-19 krizinin cinsiyete dayalı ücret açığına etkilerine de değinen Özcan, “Krizin yarattığı sosyal ve ekonomik etkiler ücret açıklarını daha da derinleştiriyor, dedi.“Zira kadınların yoğun çalıştığı hizmet, perakende satış, turizm gibi sektörler krizin en olumsuz etkilediği sektörler. Dolayısıyla salgınla ev ve aile içi bakım yükleri daha da artan kadınlar, bırakın yönetici pozisyonları için mücadele etmeyi, evlerine daha fazla vakit harcayabilmek için kısa süreli güvencesiz çalışma biçimlerine geçmek, hatta işlerinden ayrılmak durumunda kalabiliyorlar.”



Türkiye’de cinsiyete dayalı ücret farkı %15,6
Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması 2018 verisi kullanılarak yapılan çalışmaya göre Türkiye’de cinsiyete dayalı ücret farkı %15,6 düzeyindedir.
Yaş ilerledikçe cinsiyete dayalı ücret farkı artıyor
Araştırmaya göre ücret farkı yaş ilerledikçe artış göstermektedir. Ücret farkı, çalışma yaşamının başlarında düşük seyrederken (%3,8), 40’lı yaşlarda kadınların aleyhine dikkat çekici düzeyde artmakta (%25,9), izleyen yaşlarda bu yüksek düzeyini korumaktadır.
Eğitim seviyesi düştükçe cinsiyete dayalı ücret farkı artıyor
Rapora göre eğitim seviyesi düştükçe cinsiyete dayalı ücret farkı artıyor. İlkokul ve altı eğitim düzeyine sahip ücretli çalışanlar arasında cinsiyete dayalı ücret farkı en yüksek düzeyde (%38,6) iken, yüksekokul ve üzeri eğitim düzeyine sahip çalışanlarda (%15,8) en düşük düzeydedir.
Kayıt dışılıkta ücret farkı yükseliyor
Araştırmaya göre, kayıtdışı çalışanlarda (%24,2) cinsiyete dayalı ücret farkı kayıtlı çalışanlara (%11,5), kıyasla çok daha yüksek düzeydedir.
ILO Metodolojisi Faktör Bazlı Hesaplamaya Göre Ücret Farkı % 21
ILO Genel Merkezi tarafından geliştirilen bir metodoloji olan ve TÜİK işbirliği ile gerçekleştirilen araştırmada ilk kez Türkiye’de de kullanılan faktör bazlı hesaplamaya göre, cinsiyete dayalı ücret farkı ortalama %21,1 düzeyindedir. Faktör bazlı hesaplama metodolojisi, cinsiyet ücret farkının, ücretli çalışan kadınların ve erkeklerin farklı eğitim düzeylerinde ve sektörlerde yoğunlaşmasından kaynaklanabilecek etkilerinden bağımsız olarak ölçülmesine imkan veriyor.
Anne olmayan kadınlar ile babalar, anne olan kadınlardan fazla kazanıyor
Çalışmanın diğer önemli bir özelliği ise anne olan ve olmayan kadınlar arasındaki ücret farkı olarak tanımlanan “annelik ücret farkı” nı hesaplamış olmasıdır.Cisniyete dayalı ücret farkı sadece çocuğu olan ve olmayan çalışan kadınlar arasında değil, çalışan anne ve babalar arasında da görüldüğü için Rapor’da çalışan anne ve babalar arasındaki ücret farkı da ele alınmıştır. Çalışmaya göre çocuğu olan ve olmayan kadınlar arasındaki ücret farkı çocuğu olan anneler aleyhine %11; annelerin ücret düzeyi babalar ile kıyaslandığında ücret farkı ise annelerin aleyhine %19 olarak tespit edilmiştir.
