Báo cáo

Tập trung vào gia đình: Gói bảo hiểm xã hội ngắn hạn hướng đến tăng diện bao phủ an sinh xã hội đa tầng tại Việt Nam

Báo cáo này được xây dựng trong khuôn khổ các hoạt động do Văn phòng Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) tại Việt Nam triển khai xây dựng phương án mở rộng các quyền lợi an sinh xã hội trở thành một phần của hệ thống an sinh xã hội đa tầng.

Chính phủ Việt Nam đã đặt hệ thống bảo hiểm xã hội làm trọng tâm trong kế hoạch mở rộng an sinh xã hội. Nghị quyết 28 đặt ra các chỉ tiêu đầy tham vọng là bao phủ 60% dân số trong độ tuổi lao động vào năm 2030, với mục tiêu cuối cùng là đạt được “bảo hiểm xã hội toàn dân.”

Đồng thời, các chế độ ASXH hiện tại của Việt Nam dành cho gia đình và trẻ em còn phân tán, không đồng đều và không đầy đủ. Hệ thống trợ giúp xã hội chỉ cung cấp các khoản trợ cấp xác định mục tiêu hẹp cho một số nhóm gia đình và trẻ em nhất định theo nhu cầu. Trong khi đó, hệ thống bảo hiểm xã hội cung cấp một gói không đồng đều và không đầy đủ các quyền lợi hướng đến gia đình - gói này gồm các khoản trợ cấp thai sản (cho nam và nữ) theo hệ chế độ BHXH buộc nhưng không áp dụng cho hệ thống tự nguyện và thiếu các trợ cấp cho gia đình/trẻ em trong cả hai hệ thống. Các hệ thống này không chỉ không đáp ứng được các rủi ro chính trong vòng đời liên quan đến cuộc sống gia đình mà còn bỏ qua hàng triệu gia đình và trẻ em dễ bị tổn thương, đặc biệt là những người thuộc “nhóm ở giữa đang bị bỏ sót” trong các chính sách ASXH.