Blog

Kadın girişimcilerin iş hayatında toplumsal cinsiyet eşitsizliğini aşmalarına yardım edecek beş adımlı model

Kadın girişimciler, iş değer zincirinin alt ucunda sıkışıp kalıyorlar, öte yandan erkek akranları ise üst uçta daha çok kazanıyorlar. ILO, kadınların toplumsal cinsiyet eşitsizliğini aşmalarına yardım edecek beş adımlı model geliştirdi.

Yorum | 19 Kasım 2020 Perşembe
Charleine Mbuyi-Lusamba, Teknik Yönetici, Kadın Girişimciliği Geliştirme
Memleketim Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nde bir köy veya kasabada yürüdüğünüzde, çoğu kadınlar tarafından işletilen çok sayıda kuaför görürsünüz. Çoğu saç örme, kesme ve stil işleri yapıyorlar ancak gerçekten para kazanılan yerler değil bunlar. Bu işletmeler bir noktada sıkışıp kalıyor, hiç ileri gidemiyor.

Sonra, bu kadın girişimciler tarafından kullanılan saç ürünlerini üreten küçük fabrikalar görürsünüz. Çoğu durumda bu fabrikaların sahip ve işleticileri erkeklerdir; bu zincirin en karlı kesimlerine bir şekilde girmişlerdir.
İş hayatındaki toplumsal cinsiyet eşitliğine dair ayrımı dünyanın bir çok köşesinde görüyoruz; kadınlar değer zincirinin alt uçlarında sıkışıp kalıyor veya geleneksel olarak kadınların çalıştığı, düşük gelirli sektörlerde yoğunlaşıyorlar.

Somali örneğini ele alalım; ben orada ILO Kadın Girişimciliği Geliştirme (KGG) Ekibi’nin teknik yöneticisi olarak, süt ürünleri zincirinde yer alan Somalili iş kadınlarıyla çalıştım. Kadınların bir veya iki ineği var, sütü pazarda veya başkent Mogadishu’nun sokaklarında satıyorlar. Çoğu, diğer daha karlı işlere geçmeyi düşünmüyor, bunun nedeni de kısmen, süt üretiminin aileden gelmesi ve kadının geleneksel rolü olarak görülmesidir.

Somali’de erkeklerin egemen olduğu, daha karlı yenilenebilir enerji sektöründe faaliyet gösteren girişimcilerle de tanıştım; çoğunluğu süt ürünleri sektörüne girmeyi düşünmüyor, çünkü bunu “kadın işi” olarak görüyorlar.

KGG Ekibi’nde bizim amacımız, kadınların temel ve kadın egemen sektörlerde sahip oldukları işletmelerine “değer katma”larına yardım etmek ve onları genel olarak büyüme odaklı, erkek egemen, daha karlı sektörlere girmeye teşvik etmektir. Bunu yapabilmelerine yardım etmek üzere beş adımlı iş yükseltme modeli geliştirdik:

  • Kadınların işlerini kurabilecekleri ve büyütebilecekleri en iyi sektörleri tespit etmek ve değerlendirmek. Bu kapsamda, kadınların zaten önemli ölçüde yer aldığı sektörler ile geleneksel olarak erkek egemen olan ancak kadınların girmelerinin teşvik edildiği sektörler yer alır.
  • İhtiyaca uyarlanmış iş desteği sağlamak; girişimcilik eğitimleri, iş devamlılık yönetimi, kadın ve erkeklerin ihtiyaçlarını karşılayacak sosyal beceri eğitimi gibi. Yerel iş destek örgütleriyle işbirliği yaparak, projelerin sona ermesinden sonra da bu hizmetlerin sürmesini sağlıyoruz.
  • Kadınların sahip olduğu ve yönettiği işletmelere yarar sağlayacak ve onları içerecek şekilde işe alım ve satın alma politikalarını desteklemek amacıyla hükümet ve özel sektörler işbirliği yapmak ve kadın girişimcilerin ihale süreçlerinde başarılı olmalarına yardım etmek, onlara pazar bilgileri sağlamak, standart ve gerekleri karşılamalarını desteklemek suretiyle, kadınların pazarlara erişimine yardım etmek.
  • Kadın girişimcileri, geleneksel mali kurumların yanı sıra, etki yatırımcıları gibi daha az geleneksel finansman mekanizmaları gibi farklı finansman seçenekleriyle tanıştırmak suretiyle, finansmana erişimi kolaylaştırmak.
  • Akranlar arası destek ağları oluşturmak, başlıca dernek ve platformlara katılımlarını kolaylaştırmak suretiyle, kadın girişimcilerin söz hakkını ve temsilini güçlendirmek. Amaç, sosyal beceri geliştirme ve daha güçlü ağlar yoluyla, kadın girişimcilerin işletmelerini büyütmek, erkek egemen sektörlere girme ve başarılı olma yönünde güçlendirmek ve teşvik etmektir.
19 Kasım günü, Kadın Girişimciler Günü’nü kutluyoruz. Dünyada yüzbinlerce kadın işletme sahibinin başarılarını tanıyacağımız bir gündür. Aynı zamanda, onların karşı karşıya oldukları sorunları ve iş hayatında toplumsal cinsiyet eşitsizliğini nasıl aşabileceklerini ortaya koyma zamanıdır.

Bkz. ILO, Sectoral Assessment of Women’s Entrepreneurship Development in the Agriculture and Renewable Energy Sectors in Somalia, 2020. [Somali’de Tarım ve Yenilenebilir Enerji Sektörlerinde Kadın Girişimciliği Geliştirmenin Sektörel Değerlendirmesi, 2020].